đŸ“·Tetsuro.Photography

Framing Stories - Fotograaf Maastricht

#VeiligAchterGlas – 1 jaar later in 10 verhalen.

Hoe is het nu – een jaar na de eerste lockdown – met de mensen die ik toen fotografeerde?

English version here.

Op donderdag 12 maart 2020 werd de eerste lockdown in Nederland ingesteld. Met Ă©Ă©n persconferentie werd mijn hele agenda vrij gemaakt. Als portret- en event-fotograaf hakte dat erin. Niet alleen mijn inkomen viel weg, ook mentaal had ik weinig werk meer om handen.

Toen ik mijn oudere buurvrouw Trudi achter haar raam zag staan terwijl mijn kinderen bij haar in de voortuin dansten om haar op te beuren (video hier), vroeg ik of ik haar zo mocht fotograferen. En zo ging ik meer vrienden en bekenden thuis portretteren: #VeligAchterGlas.

Tijdens die eerste lockdown maakte ik gemiddeld één #VeiligAchterGlas portret per dag in mijn thuisstand Maastricht. Na 56 dagen en portretten ging het land langzaam weer open. In juli 2020 werd #VeiligAchterGlas geëxposeerd in de Dominicanen Boekhandel in Maastricht.

Nu, een jaar later, heb ik een tiental deelnemers opnieuw opgezocht. Deze keer heb ik ze gefotografeerd voor het raam waar ze een jaar geleden nog achter stonden en stelde ze twee vragen: ‘hoe hebben ze de eerste lockdown ervaren?’ en ‘hoe is het nu met ze?’

Voor de leesbaarheid zijn de antwoorden met goedkeuring van de deelnemers ingekort.

Rob, Olivia en de kinderen.

Hoe hebben jullie de eerste lockdown ervaren?

Rob: “Ik vond het helemaal niet zo erg. Het was wel een fijne periode, cocoonen met het gezin. Met alle schoolse en buitenschoolse activiteiten van de kinderen zijn ze normaal zelden alledrie tegelijk thuis. Het scheelt ook dat ons werk gewoon doorging en dat het weer meezat.”

Olivia: “Ik vond het toen ook wel fijn en makkelijk dat ik een atelier aan huis heb.”

Hoe is het nu met jullie?

Rob: “We mogen niet overdrijven hoeveel last wij ervan hebben, want werk gaat gewoon door en met de familie gaat het ook goed, maar ik ben wel een beetje klaar met een paar van de maatregelen. De motivatie om gezamenlijk de schouders eronder te zetten is wel verminderd.”

Olivia: “Je maakt zo weinig nieuwe dingen mee. Alles lijkt Ă©Ă©n grote brei geworden, zonder tijdsbesef. Je kunt ook niet even ontsnappen en hebt weinig alleen-tijd meer. Zelfs niet in mijn atelier aan huis. Dat dat heel fijn is, daar kom ik nu ook wel een beetje op terug. Tegelijkertijd laat de huidige situatie vaak beseffen hoe dankbaar je kunt zijn voor hoe goed we het hebben. We hebben eigenlijk niks te klagen.”

Trudi Das Gupta (buurvrouw)

Hoe heb je de eerste lockdown ervaren?

Trudi: “Toen de lockdown in Nederland begon, zat ik al in quarantaine. Ik was net teruggekomen uit Zwitersland en moest van de huisarts en GGD thuis blijven omdat ik griep had. Ik ben toen niet getest en denk niet dat het corona was, maar ik zal het nooit zeker weten. Die eerste lockdown vond ik eigenlijk niet zo zwaar. Dat komt door het mooie weer, mijn tuintje en de collectieve gedachte dat corona even snel voorbij zou zijn als dat het gekomen was. ”

Hoe is het nu met je?

Trudi: “Ik wacht met smart op mijn vaccinatie. Ik hoor iedere week dat ik bijna aan de beurt ben. Heel lang zal het dus niet meer duren. Mentaal gaat het goed met me, maar ik kijk er wel naar uit dat de dingen weer een beetje normaal worden. Dat we weer gewoon fysiek contact kunnen hebben met elkaar. Gelukkig kan ik zelf teren op een hele hoop herinneringen, maar ik heb wel te doen met de kinderen en jongeren die geen leuke dingen meemaken.”

Lonneke, Joep en Lodewijk

Hoe hebben jullie de eerste lockdown ervaren?

Lonneke: “Mijn vader kreeg corona en heeft in maart vorig jaar 19 dagen op de IC gelegen. De geschatte overlevingskans was op dat moment 1 op 2 dus we hebben ook echt afscheid van hem moeten nemen. Hij is opgenomen in het Zuyderland ziekenhuis in Heerlen en is toen vrij snel overgeplaatst naar Groningen. Contact ging alleen via Skype dus wat dat betreft maakte die grote afstand niet zoveel uit. Tegelijkertijd zat mijn moeder in quarantaine en die was ook heel bang om besmet te raken. Mijn vader is inmiddels hersteld, voelt zich goed, wandelt veel maar zal wel last blijven houden van de schade die tijdens de ziekte is ontstaan.”

Hoe is het nu met jullie?

Lonneke: “Aan de ene kant is het fijn dat je zoveel tijd met elkaar kan doorbrengen, maar anderzijds is het allemaal zo inspiratieloos. Alles is steeds hetzelfde.”

Joep: “Er zijn zo weinig onverwachte of nieuwe dingen. Toen de opvang dicht was, merkten we ook dat onze tweejarige zoon behoefte had om weer andere mensen te zien. Hij stond hier soms ‘s avonds met zijn jas aan en vroeg of die naar de andere kindjes mocht. Werk en privĂ© lopen ook door elkaar waardoor je alles maar zo half voelt: je bent wel thuis, maar je bent niet echt thuis want je bent met werk bezig. En als je met hem bezig bent, ben je ook maar half aanwezig.”

Lockdown Portraits: Safe Behind Glass / #VeiligAchterGlas

Irmelin Hanssen en Sedrik Lonwijk

Hoe hebben jullie de eerste lockdown ervaren?

Irmelin: “Het lijkt alweer zo ontzettend lang geleden. Ik kan me vooral herinneren dat we best wel bang waren. Angstig voor het onbekende.”

Sedrik: “Angst. Ik was er toen van overtuigd dat als je besmet raakte, dat de kans dat het afgelopen zou zijn heel groot was. Ik waste mijn handen iedere dag meerdere keren met alcohol. En toen ik op locatie ‘moest’ werken, en heb heel expliciet gevraagd om op een afgesloten zolder te mogen werken.”

Hoe is het nu met jullie?

Sedrik: “We blijven voorzichtig en houden ons nog steeds aan alle maatregelen, maar de aard van angst is wel een beetje veranderd.”

Irmelin: “Tot een jaar geleden gingen we heel vaak naar Amsterdam of Rotterdam en ik maakte ieder jaar ook een paar reizen naar het buitenland. Maar omdat dat niet meer kon, zijn we als het ware op ontdekkingsreis gegaan in onze eigen provincie en hebben hier rust en sereniteit gevonden. En nu hebben we een huis gekocht in de buurt van Maastricht. Dat was zonder deze coronacrisis niet zo snel gebeurd.”

Farah Wilbers, Guus van Engelshoven en Nora

Hoe hebben jullie de eerste lockdown ervaren?

Farah: “Alles was nieuw: we gingen thuis werken en we kregen thuisonderwijs. Thuiswerken was in het begin leuk, maar ook behelpen door bijvoorbeeld een server die er om de haverklap uit knalt en een printer die het maar af en toe doet.”

Hoe is het nu met jullie?

Farah: “Zoals je ziet was Guus er bij de vorige foto nog niet bij. We wonen pas een paar maanden samen en gaan binnenkort verhuizen. Dat houdt ons natuurlijk erg bezig. Maar ik wil ook wel weer collega’s zien. In het echt. Ik kijk er ook wel naar uit om weer naar dingen toe te kunnen: een hapje eten op een terras, een city-trip, een museum. En dan het liefst zonder alles met timeslots vooraf vast te hoeven leggen.”

Guus: “Wat ik heel erg mis, is de spontane sociale interactie. Alles is nu gepland en tijdgebonden. Ook door de avondklok, waardoor zelfs avondeten bij een vriend nooit helemaal ontspannen kan. Je voelt de hele tijd die druk. Ik wil wel weer eens op de bonnefooi de stad in en mensen toevallig ontmoeten.”

Familie Hameleers-Lungu

Hoe hebben jullie de eerste lockdown ervaren?

Diana: “Kiki is kort voor de lockdown geboren en mijn moeder is met de laatste vlucht uit MoldaviĂ« hierheen gevlogen. In drie weken tijd gingen wij dus van een gezin van drie naar vijf. Mijn moeder is uiteindelijk drie maanden gebleven. Dat was fijn, maar ook een grote verandering.”

Niels: “We hebben veel gehad aan de aanwezigheid van mijn schoonmoeder, maar dat betekende ook dat ik mijn eigen moeder – die hier in de stad woont – niet kon zien. Het was vooral zoeken naar een manier om deze periode met z’n allen door te komen. Thuiswerken was de norm, maar met een pasgeboren kindje en een tweejarige in huis betekende dat ook dat ik op een dag soms op drie verschillende plekken mijn kantoortje moest opzetten.”

Hoe is het nu met jullie?

Diana: “Ik mis mijn familie heel erg. Op mijn moeder na heeft niemand Kiki gezien. Beeldbellen kan wel, maar dat is geen vervanging voor echt contact. En dan is er nog een taalbarriùre (familie spreekt Roemeens, kinderen Nederlands) die bij normaal contact veel minder problematisch is.”

Niels: “Dit jaar heeft zowel fysiek als mentaal zijn tol geĂ«ist. Ik ben best moe. Het helpt niet dat we niet weten of en wanneer dit eindigt. We houden ons vrij strak aan onze bubbel omdat daar kwetsbare mensen in zitten. Dat voelt veilig maar het betekent ook dat we weinig andere mensen zien en ontmoeten.”

Frits Nijenhuis en Mario Sanna

Hoe hebben jullie de eerste lockdown ervaren?

Mario: “Het leek soms alsof ik droomde, waarbij ik me soms in de arm moest knijpen om te voelen of het wel echt was
 Door gedisciplineerd te blijven en strak op de wind te zeilen, hielden we wel vast aan ons ritme van opstaan, verzorgen en werken. Daarbij werd het voor mij plots ook een ongekend drukke periode bij de gemeente waar ik voor werk; de veiligheidsregio neemt, bij een crisis als deze, de regie over en daardoor voelde af en toe een beetje als een ‘mobilisatie’.”

Frits: “De combinatie van de plek waar we wonen – vijf hoog met een erg mooi uitzicht – en het prachtige voorjaarsweer zorgde ervoor dat we eigenlijk niet zo veel ‘last’ hadden van de hele situatie. Al bij al hebben we ons echter nooit onveilig gevoeld.”

Hoe is het nu met jullie?

Mario: “We voelen ons net als de koeien die voelen dat de lente eraan komt en staan te popelen om de wei in te mogen.”

Frits: “Bij mij overheerst vooral het gevoel dat dit goed komt. We moeten onze kop erbij houden en nog even volhouden. Maar het komt goed en hopelijk leren we wat van deze hele bizarre periode.”

Familie Leidsman

Hoe hebben jullie de eerste lockdown ervaren?

Rachelle: “Ik vond het een rustgevende periode. We hadden plots veel tijd voor ons gezin en voor elkaar. Er heerste een soort angstcultuur en er was veel onzekerheid over het coronavirus, maar daar vond ik wel berusting in omdat iedereen er toen in zat. Ik heb met bewondering gekeken naar de wereld die even helemaal stil kwam te staan stond en de natuur die zichzelf herstelde.”

Tunde: “Door die rust kregen we de kans om goed na te denken over onze eigen doelstellingen. Zowel privĂ© als op gebied van werk en sport.”

Hoe is het nu met jullie?

Rachelle: “Terugkijkend heb ik die eerste periode meer sereniteit gevoeld dan nu. We hebben het gevoel dat de samenhorigheid en empathie van het begin wat naar de achtergrond is gezakt en pleiten er daarom voor om vooral weer naar elkaar te luisteren en begrip op te brengen voor de keuzes die iedereen maakt. We maken ons ook zorgen over de impact op kinderen. Niet alleen die van ons, maar alle kinderen.”

Tunde: “We zijn nu een jaar later er nog steeds niemand is die precies weet waar dit naartoe gaat. Maar proberen we ons positief op te stellen en houden goede moed. Als mens en ondernemer slagen we er vrij goed in ons steeds opnieuw aan te passen aan veranderende informatie en richtlijnen die we opgelegd krijgen.”

Peter Frederik

Hoe heb je de eerste lockdown ervaren?

Peter: “De eerste lockdown was schrikken. In die periode kwam mijn huisarts op de intensive care. Na weken verpleging is hij overleden aan de gevolgen van corona. Op een stralende junidag hebben we buiten afscheid genomen. Zijn overlijden en de uitvaart waarbij we in een lange rijen opgesteld stonden voor een laatste eerbetoon hebben diepe indruk gemaakt. Het werd de mooiste / warmste zomer sinds 1976 (toen ik begon te studeren in Maastricht) en die zomer heb ik verder redelijk blijmoedig kunnen ondergaan.”

Hoe is het nu met je?

Peter: “Als wetenschapper volg ik de situatie op de voet (Peter bedacht de ‘Vitrobot’, een elektronenmicroscoop waarmee de corona-stekel in zicht kwam, red.). Maar vanaf september, toen bleek dat de pandemie helemaal niet over was, vond ik het moeilijker worden. Ik houd van informele samenkomsten en spontane ontmoetingen. Iedere bijeenkomst moet nu vooraf ingepland moet worden, ik mis het ongeregelde en het spontane.”

Familie Stark

Hoe hebben jullie de eerste lockdown ervaren?

Lindsay: “Ik volgde het nieuws op de voet, hield de besmettingscijfers bij en bezocht dagelijks dat corona dashboard. We beseften ook dat het een uniek moment in ons leven was. We gingen bekijken hoe we die tijd als gezin met elkaar op een positieve manier zouden gaan doorbrengen.”

Richard: “Het was nieuw en onwennig. En als zzper was ik onzeker van wat ging komen. Maar vooral van wat uit zou blijven. Ik had frisse moed om als gezin een lange periode thuis te blijven en samen tijd door te brengen. Mijn zorgen gingen vooral uit naar de mensen om me heen, mensen die me dierbaar zijn.”

Hoe gaat het nu met jullie?

Lindsay: “Na een jaar van beperkingen en ontzeggingen merk ik dat ik niet meer altijd de beste versie van mezelf ben. We gunnen onze kinderen ook weer die impulsen en meer contacten van buitenaf, maar zolang dat nog niet ‘normaal’ mogelijk is helpt het om te relativeren. Je staat meteen weer met beide benen op de grond als je hoort dat iemand in je omgeving plotseling is weggevallen door corona.”

Richard: “Ik ben moe van het moe zijn, en klaar met het klagen. Het was een hele aanpassing als gezin met jonge kinderen toen de scholen en opvang dicht gingen. Nu de versoepelingen er zijn en er meer lucht is kan ik mij weer op mijn werk richten. Het jaar was een stoomcursus inventief zijn; als vader en als zzper. Dit alles met een paar extra rimpels.”